2004 Symboolwetgeving van art. 6 EVRM 

De uitspraak van de rechtbank lijkt er op te wijzen dat inlichtingen van de AIVD niet als ‘startinformatie’ voor een verdenking mogen worden gebruikt.  Dit heeft uiteindelijk geleid tot de Wet afgeschermde getuigen (WAG). Mede door de moord op Theo van Gogh zat er grote politieke druk achter het wetgevingsproces.⁹

Op grond van de WAG kunnen getuigen gehoord worden door de rechter-commissaris zonder dat de officier, verdachte en diens raadsman van de antwoorden op de vragen weet krijgen. Dit kan alleen indien er gegronde redenen zijn om aan te nemen dat het belang van de staatsveiligheid door openbaarmaking geschaad wordt. Er worden extra motiveringseisen gesteld, formeel gezien zijn er extra voorschriften voor het gebruiken van een dergelijke verklaring als bewijs. Of dit voldoende is om art. 6 EVRM niet te schenden is de vraag, de verdedigingsrechten worden ernstig beperkt.

Uiteindelijk oordeelt de Hoge Raad dat AIVD-informatie gebruikt mag worden als ‘startinformatie’ voor een verdenking.¹⁰ Deze duidelijke uitspraak en een mogelijke schending van art. 6 EVRM maakt het niet aantrekkelijk de WAG te gebruiken. Daarnaast zal de AIVD niet staan te springen om geheime informatie toe te voegen uit angst voor informatielekken en bescherming van bronnen. Voor zover bekend is de WAG, in twaalf jaar tijd, nog nooit gebruikt.¹¹

Aanslagen in Madrid

De mogelijkheden van ingrijpen, opsporing en voorlopige hechtenis in geval van de voorbereiding van terroristische misdrijven worden uitgebreid.¹² Dit alles wordt neergelegd in de Wet ter verruiming van de mogelijkheden tot opsporing en vervolging van terroristische misdrijven (hierna: WOTVM).

2007 De rust keert terug: tijd voor evaluatie

In 2005 is 52% van de ondervraagde burgers bang voor een terroristische aanslag in Nederland. Dit verdwijnt langzaamaan weer naar de achtergrond door het uitblijven van aanslagen. Later zal blijken dat dit in 2010 nog maar 9% is.¹⁵ Er wordt een onderzoek ingesteld naar de vormgeving van het Nederlandse antiterrorismebeleid door de commissie Suyver.

2009

Wanneer de commissie verslag uitbrengt in 2009 blijkt dat het onduidelijk is of het voorkomen van aanslagen als primaire doelstelling ook daadwerkelijk wordt bereikt. Rechtstreeks verband tussen een specifiek meetbaar maatschappelijk effect en de uitgaven voor terrorismebestrijding is er niet.¹⁶ De commissie concludeert verder: “Elke maatregel afzonderlijk kan proportioneel zijn, maar daarmee is niet uitgesloten dat het geheel aan maatregelen – indien gelijktijdig toegepast – disproportioneel is’’. Een gebrek aan wettelijk instrumentarium wordt niet ervaren, wel worden er 21 aanbevelingen gedaan ter verbetering. Deze zien op samenhang, effectiviteit en legitimiteit van de maatregelen.