De Ponzipiramide

een luchtkasteel aan duigen

Lees verder

Stel, op de tennisbaan kom je een man tegen. Je kent deze man als Van den B. Verschillende vrienden van de tennisclub hebben al bij hem geïnvesteerd. Je hebt nog een geld op een spaarrekening staan en je weet dat deze man je geld kan investeren. Van vrienden hoor je dat   Van den B. rendementen biedt tot 85%. Wekt dit je interesse? Tussen 2000 en 2005 was er in Het Gooi een ‘wonderbelegger’ actief. Hij beloofde zijn klanten rendementen tot 85%. In 2011 werd hij veroordeeld voor onder andere witwassen en oplichting.  Hoe zat zijn ‘wonderbelegsysteem’ in elkaar en hoe konden zijn investeerders zo goedgelovig zijn?

De fraude waaraan Van den B. zich schuldig maakte, is geen nieuwe methode van frauderen. Rond 1920 zette een naar Amerika geëmigreerde Italiaan een groot piramidespel op. Het spel en de bijbehorende fraude zouden later zijn naam gaan dragen, ponzifraude. Charles Ponzi huurde tussenpersonen die opzoek moesten naar investeerders. Waar precies in geïnvesteerd werd, werd nooit helemaal duidelijk voor de geldschieters, maar het zou om briefkaarten en postzegels gaan. In totaal liet Ponzi ongeveer 17.000 mensen investeren in het door hemzelf opgezette systeem. De investeerders waren vooral eveneens naar Amerika geëmigreerde Italianen. Toen Ponzi voor het eerst investeringen met hoge rendementen ging terugbetalen, werd hij een rolmodel voor de Amerikaanse Italianen, hordes nieuwe investeerders meldden zich direct.1 Volgens de verhalen had Ponzi zoveel vertrouwen gewonnen, dat er bij zijn arrestatie een groep investeerders bij zijn huis stond om de politie tegen te houden. Niet veel later werd Ponzi veroordeeld voor fraude. Er wordt geschat dat zijn investeerders 20 miljoen dollar kwijt zijn geraakt, dat komt nu overeen met 255.500.000 miljoen dollar.2 Hoe wordt een piramidespel opgezet?

”Uiteindelijk zal deze zeepbel knappen, omdat Van den B. niets investeert”

Het simpelst is het om je een piramide in te beelden, met Van den B./Ponzi bovenaan. Om het idee te versimpelen, gaat het steeds om periodes van een maand en met €1000 inleg per persoon. Van den B. heeft twee investeerders gevonden, B en C. Maand 1 B en C leggen elk €1000 in. Van den B. heeft nu €2000. Van den B. belooft 50% rendement. Maand 2 Van den B. betaalt de inleg + 50% rendement uit. Van den B. heeft nu -€1000. B en C hebben het gevoel dat ze een goede investering hebben gedaan. B en C vertellen aan vrienden over de goede investering bij Van den B. Vrienden D, E, F en G willen ook bij Van den B. investeren. Maand 3 Vrienden D, E, F en G schrijven zich in bij Van den B. voor €1000 p.p. Van dit geld zorgt B. voor het rendement voor B en C en natuurlijk voor zichzelf. Van den B. investeert niets, hij gebruikt geld van anderen om de rendementen uit te betalen. Maand 4 Vrienden D, E, F en G ontvangen nu voor het eerst hun rendement en vertellen aan vrienden over de goede investering. Deze vrienden investeren weer, etc. etc.

Uiteindelijk zal deze zeepbel knappen, omdat Van den B. niets investeert. Als alle investeerders tegelijkertijd hun geld terugvragen, kan het rendement niet worden uitbetaald. Op deze manier is er ook een einde gekomen aan de geldpiramide van wonderbelegger Van den B. werd uiteindelijk veroordeeld voor oplichting, bedrieglijke bankbreuk, valsheid in geschrift, overtreden van het bepaalde in art. 82 van de Wet toezicht kredietwezen 1992 en witwassen. Hoe zit deze veroordeling precies in elkaar?3

Allereerst oplichting, Van den B. heeft aan zijn investeerders verteld dat hij het ingelegde geld zou investeren.  Dat is alleen nooit gebeurd, hij gebruikte het ingelegde geld onder andere om rendementen voor anderen te kunnen betalen. Daarnaast werd Van den B. veroordeeld voor bedrieglijke bankbreuk. Vlak voor zijn faillissement heeft hij geld weggesluisd naar bankrekeningen in Zwitserland en Liechtenstein. Na zijn faillissement heeft hij, zonder medeweten van zijn curator, €300.000 overgemaakt aan familieleden. Vervolgens, valsheid in geschrift. Van den B. heeft documenten gemaakt waarop blijkt dat hij daadwerkelijk geïnvesteerd zou hebben in bijvoorbeeld bouwprojecten in Tsjechië. Omdat Van den B. ook geen vergunning had om bedrijfsmatig geld te investeren van anderen, werd hij ook veroordeeld voor overtreding van art. 82 Wtk. Dit alles brengt ook de veroordeling wegens witwassen met zich mee. Van den B. zette geld op een Zwitserse bankrekening. Dit geld was niet van hem, hij heeft het immers op een strafbare manier verkregen.

Terug naar de tennisbaan, natuurlijk had je niet bij hem geïnvesteerd. Toch zijn er veel voorbeelden van mensen die een ponzipiramide hebben opgezet. Bernie Madoff in Amerika is wellicht één van de bekendste.4 Hij werd veroordeeld tot 150 jaar cel, omdat hij 65 miljard dollar van Amerikaanse investeerders in rook had laten opgaan. De wijze waarop het bouwwerk van Madoff aan het wankelen kwam, lijkt behoorlijk veel op de zaken van Ponzi en Van den B. Op een gegeven moment willen de investeerders hun geld terug. Op dat moment blijkt dat er gewoonweg te weinig geld is. Als de oplichter niet kan betalen, word er een faillissement aangevraagd. Zo worden er meer en meer stenen uit het fundament van de piramide gehaald. Tot het moment van instorten, dan is er geen houden meer aan.

”Toch zijn er veel voorbeelden van mensen die een ponzipiramide hebben opgezet. Bernie Madoff in Amerika is wellicht één van de bekendste.”4

Edwin Siebert

Dirkzwager zoekt talent en heeft jou veel te bieden. Jij ons ook?

Bekijk dan snel voor meer informatie de actuele vacatures op
www.werkenbijdirkzwager.nl

 

 

Voetnoten

1. Darby, M. (December 1998) In Ponzi we trust. Geraadpleegd op 13 april 2017, van: https://www.smithsonianmag.com/people-places/in-ponzi-we-trust-64016168/?c=y&story=fullstory&page=4
2. Grossman, S. (7 maart 2012) Top 10 swindlers. Geraadpleegd 20 april 2017 van: https://content.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,2104982_2104983_2104997,00.html

3. Dirkzwager ondernemingsrecht (16 januari 2012). Opgelicht ?!. maar goed ook! Geraadpleegd 10 april 2017 van: https://dirkzwagerondernemingsrecht.nl/2012/01/16/opgelicht-maar-goed-ook/
4. Yang, S. (1 juli 2014), 5 Years Ago Bernie Madoff Was Sentenced to 150 Years In Prison – Here’s How His Scheme Worked. Geraadpleegd 10 april 2017 van: https://www.businessinsider.com/how-bernie-madoffs-ponzi-scheme-worked-2014-7?IR=T

Video
Delen

Uw naam

E-mail

Naam ontvanger

E-mail adres ontvanger

Uw bericht

Verstuur

Share

E-mail

Facebook

LinkedIn

Contact

Verstuur

Aanmelden

Meld aan