Op 15 oktober 2019 werd Gerrit Jan van D (67) met 5 kinderen aangetroffen in een oude, schijnbaar verlaten boerderij in het Drentse Ruinerwold. De aanwijzing kwam van een van de zoons van Van D. Van D. is aangehouden op verdenking van onder andere vrijheidsberoving, mishandeling, seksueel misbruik en het witwassen van geld. Op dit moment verblijft Van D. in het gevangenisziekenhuis in Scheveningen. In 2016 heeft Van D. een hersenbloeding gehad, waardoor de communicatie met hem erg lastig verloopt. Naast Van D. staat er nog een andere verdachte terecht: de Oostenrijkse Josef B.
Van D heeft in totaal negen kinderen gekregen samen met zijn in 2004 overleden vrouw. De oudste drie kinderen ontvluchtten naar eigen zeggen, de situatie al eerder, vóór het vertrek naar Ruinerwold. Deze drie oudste kinderen stonden in tegenstelling tot de andere zes kinderen (18 tot 25 jaar), wél ingeschreven bij de gemeente. Enkel de oudste drie kinderen gingen naar school.
De oudste 3 kinderen en Jan, die in de nacht van de boerderij wegliep en de politie inlichtte, staan in tegenstelling tot de jongste 5 kinderen, wél achter de tenlastelegging van het openbaar ministerie. De vijf ‘ontdekte’ kinderen gaven bij de ontdekking aan dat ze niet waren opgesloten en uit vrije wil in de boerderij verbleven. Daarnaast stellen ze dat ze hun vader niks kwalijk nemen. Zij zeggen dat ze van hun vader geleerd hebben om geluk te zoeken in je relatie met God en dat je je onderwijs in eigen hand moet nemen.[2]
Van D. was lid van de Moonsekte en probeerde daarnaast eerder al zijn eigen ‘natuurlijke Utopia’ in Staphorst te vestigen.[3] Hij had daar een stuk land en verbouwde daar zijn eigen groenten en fruit. In de omgeving stond hij beter bekend als ‘bioboer’. Af en toe verbleef Van D. met zijn kinderen op het stuk grond, waar hij een container had ingegraven, welke gemaskeerd werd met een legertent. Van D. bewoont de boerderij in Ruinerwold sinds 2010.[3]
Helemaal onwerkelijk wordt dit hele verhaal van een ‘ondergedoken’ gezin, als blijkt dat Gerrit Jan van D. zijn eigen ontwikkelde evangelie uitgebreid op Facebook deelde. Hij deelde de posts onder de schuilnaam: John Eagles. Uit de digitale encyclopedie ‘Eagle Rock Wiki’ blijkt dat het middelpunt van Van D.’s evangelie een zelfvoorzienend leven in de natuur is. Alles is gericht op het maken van een betere wereld zo staat er in de introductie.[4] Daarnaast deelt Van D. dagelijks voorbeelden van lichamelijke oefeningen met zelfgebouwde apparaten. Ook staan op deze pagina veel spirituele en religieuze principes en daarnaast kun je op de pagina trainingen en studievakken vinden. In 2016 stoppen de berichten. Op Facebook schrijft Van D. dat dit komt door een beroerte die hij in Augustus van 2016 kreeg.
Volgens de tenlastelegging van het OM leerde Van D. zijn kinderen al vroeg dat contact met de buitenwereld je ‘onrein’ zou maken. Slechte geesten zouden bij contact met de buitenwereld bezit van je lichaam nemen. Volgens het OM dreigde van D. er zelfs mee dat de wereld bij contact met de buitenwereld zou vergaan. Daarnaast prentte van D. zijn kinderen in dat zij de uitverkorenen van God waren.
Het bleef echter niet bij slechts verbale dreigementen. Van D. zou zijn kinderen al van jongs af aan fysiek straffen. Volgens het OM deed hij dit om de ‘slechte geesten’ uit de lichamen van de kinderen te verjagen. Volgens het OM moet er bij dergelijke straffen gedacht worden aan urenlang in een koud bad zitten, aan haren trekken of de keel dicht knijpen.. Hij sloot één van zijn zoons op twaalfjarige leeftijd op in een caravan en de hele zomer in een hondenhok, omdat hij een slechte geest in zich zou hebben. Daarnaast sloot hij zijn dochter weken alleen op in een huis in Hasselt omdat ze moest boeten. Ook stelt het OM dat de kinderen ook voor elkaar straffen moesten bedenken.
Alsof dit alles nog niet gruwelijk genoeg is gaf Van D. zijn oudste twee kinderen de schuld van de dood van zijn vrouw. Hij zag namelijk na het overlijden van zijn vrouw, vrouwelijke geesten in het lichaam van zijn oudste zoon en dochter verschijnen. Dit was volgens hem ook de reden dat hij zijn oudste twee kinderen seksueel heeft misbruikt.[6]
Naast Van D. staat ook de Oostenrijkse huisvriend en klusjesman, Josef B. terecht. Hij was naast huisvriend en klusjesman ook huurder van de boerderij die Van D. met zijn kinderen bewoonde.
Van D. en Josef B. worden er samen van verdacht een 69-jarige Oostenrijker enkele maanden te hebben vastgehouden.[7] Volgens het OM was Josef B de spil tussen de buitenwereld en de familie. Zijn advocaat Moszkowicz stelt dat zijn cliënt geen enkele betrokkenheid heeft met de vrijheidsberoving van de kinderen van Van D. Volgens hem hebben Josef B. en Van D. al sinds 2014 geen contact meer, echter hebben enkele omwonenden verklaard dat ze de klusjesman onlangs nog het terrein van de boerderij hebben zien oprijden.
Op 6 april jl. heeft er een pro-formazitting betreffende de Ruinerwoldzaak plaatsgevonden. De coronacrisis wordt op dit moment door veler advocaten aangegrepen als argument om de nog komende zittingen in vrijheid af te wachten, zo ook in deze zaak.[8] Door de coronacrisis zijn enkel de drie rechters, de griffier, twee officiers van justitie en een communicatiemedewerker fysiek aanwezig in de rechtbank. De advocaten van beide verdachten zijn aanwezig middels een videoverbinding en daarnaast kunnen er ongeveer 30 journalisten meekijken middels een skype-verbinding. Deze zitting gaat wél door omdat het een pro-formazitting is waarin wordt bepaald of de twee verdachten tot de inhoudelijke behandeling in voorarrest moeten blijven of deze in vrijheid mogen afwachten. Hiertoe kan worden bepaald indien de verdachte mee dan 12 jaar gevangenisstraf boven het hoofd hangt. Een veelgehoord argument dat door de advocaten wordt gebruikt is dat het in de gevangenis onmogelijk is om anderhalf meter afstand van anderen te houden. Dit wordt door de voorzitter Fransen van de hand gewezen: het is volgens de voorzitter zowel binnen- als buiten de penitentiaire inrichting mogelijk om besmet te worden en dit argument is daarom geen argument om te schorsen.[9]
Van D. en Josef B moeten de inhoudelijke behandeling dus afwachten in voorlopige hechtenis. Op 2 juli is de volgende rechtszitting.
