Wat vindt u een juridisch hoogtepunt uit de afgelopen eeuw?
‘In 1953: de opheffing van de handelingsonbekwaamheid van de getrouwde vrouw. Tot 1953 werd je als vrouw, als je ging trouwen, werd je automatisch handelingsonbekwaam. Toen is er een hoogleraar Romeins recht, die zijn carrière als hoogleraar begon in Groningen, J.C. van Oven gevraagd om op 74-jarige leeftijd nog minister te worden. In de tijd dat meneer van Oven minister was, een half jaartje, heeft hij die wet die een einde maakte aan de wettelijk vastgestelde handelingsonbekwaamheid van de getrouwde vrouw door de kamers geloodst. Deze wet wordt ook wel de Lex-van Oven genoemd. We zien Nederland altijd als een gidsland maar Nederland was hier relatief laat mee.’
Bent u op dit moment met een onderzoek bezig waar u over wil vertellen?
‘Dit is ook iets wat ik bij college Romeins recht heb aangekaart, over de risico van koop en het tenietgaan van het goed voordat het geleverd is: wie dan de schade moet dragen, de koper of de verkoper. Hiervoor had ik een aanleiding uit de moderne tijd: de voetballer Emiliano Sala. Die speelde bij Nantes, was getransfereerd naar Cardiff. Hij vloog toen in een klein vliegtuig naar Cardiff en is toen neergestort bij een van de eilanden bij de Engelse kust. De piloot en Sala hebben het niet overleefd. Nu is er een proces tussen Nantes en Cardiff. Nu worden er natuurlijk geen spelers verkocht als ware het slaven zijn maar de vraag is natuurlijk hetzelfde. Je koopt iets, je krijgt het niet en er is sprake van overmacht: moet je dan wel betalen of niet? Nantes hoeft natuurlijk niet een vervangende speler te sturen als ze die transfer willen. Cardiff moet betalen, dit is ook de uitkomst van de eerste uitspraak. Zij gaan nu naar het Hof van Arbitrage voor Sport. Nu gaat het me niet om het sportrecht maar het is precies dezelfde vraag die ook in Romeinse teksten wordt gesteld. Nu vinden wij de regel instinctief onjuist: je moet het risico pas krijgen na aflevering van het goed. Wijzelf zien het eigendom en risico een beetje samen, waardoor er ook in het nieuw Burgerlijk Wetboek staat dat wanneer er aan de leveringsplicht is voldaan dat het risico overgaat. Nu zijn er andere landen waarna de koper na ondertekening van de koopovereenkomst direct eigenaar is, zonder dat er geleverd hoeft te worden. Dan is het juist logischer om de Romeinse regel toe te passen. Dit is wel belangrijk om te laten zien dat het recht vaak vragen krijgt die al eeuwen gesteld worden. Het is dus ook goed om te kijken naar hoe het in andere landen gaat of in andere tijden geweest is. Want de vragen zijn, wat mij betreft, tijdloos.
