Stel, je ligt in je trainingsbroek op de bank. Je Tinder-likes zijn op, tijd voor een openingszin naar je nieuwe matches: ‘Netflix and chill?’. Voor 2013 behoorde dit nog niet tot de mogelijkheden. ‘Piratebay and chill?’ komt een stuk minder soepel over. Tien jaar geleden luisterde je muziek die je via Limewire illegaal op je MP3 plaatste. Tegenwoordig heb je voor een tientje per maand alle denkbare muziek legaal in je broekzak. Betekent de opkomst van de deelmaatschappij het einde van onze piraterij?
Piraterij, ook bekend als piracy, is het opzettelijk inbreuk maken op het intellectuele eigendom van een ander. Het wordt strafbaar gesteld in de Auteurswet. In dit artikel gaat het om piraterij via het internet. Omdat wij allemaal toegang hebben tot het internet, hebben we ook allemaal toegang tot de bestanden die hierop zijn verspreid. Het gratis downloaden van deze bestanden kan een schending zijn van het auteursrecht van de maker en kan dus worden gezien als diefstal. Het bestrijden van piraterij is een lastige kwestie aangezien het opsporen van degene die andermans intellectuele eigendom al dan niet opzettelijk verspreidt vaak een inbreuk op diens privacy rechten betekent.
Voor een artiest of musicus is het het beste dat iedere luisteraar of kijker een eigen account heeft. Op deze manier gaat meer geld rond in Netflix en Spotify. Hier krijgen de artiesten per stream betaald. Zo profiteren ze van het delen van de onbenutte capaciteit van een account door middel van het betalingssysteem per stream. In plaats van illegaal downloaden kiezen we nu voor het luisteren of kijken op andermans account. Dit levert een stream voor de eigenaar op in plaats van inkomsten voor de persoon die de illegale download beschikbaar stelt.
Eind juni 2017 onderzocht Telecompaper, een gezaghebbend onderzoeksbureau in de telecommunicatie-industrie, het download-gedrag van Nederlanders. Met als conclusie dat er steeds minder series en films illegaal gedownload worden. Genoemde hoofdreden is dat Nederlanders steeds beter op legale wijze films en series weten te vinden. Waar in 2013 nog 41% van de ondervraagden downloadde, is dit in juni 2017 gedaald naar 27%. Toont deze minderheid van 27% verbetering? Meer dan driekwart van deze piraten, 77%, geeft aan dat zij het afgelopen jaar hun leven hebben gebeterd en minder zijn gaan downloaden. Ze zijn op het juiste pad beland en geven aan meer op legale manier aan hun trekken te komen.
Eenzelfde trend is te bespeuren voor wat betreft het illegaal downloaden van muziek in landen waar Spotify beschikbaar is. Dit blijkt uit een onderzoek van de Europese Commissie (EC). De verkoop van digitale muziekdownloads neemt af. Is dat nadelig? Voor elke 47 streams op Spotify wordt er één nummer minder gedownload. Hiertegenover staat dat voor elke 137 streams op Spotify één nummer minder wordt verkocht. We kopen dus minder muziek dankzij ons account op Spotify, maar dit veroorzaakt geen probleem. Onze onstilbare honger naar muziek zorgt er namelijk voor dat we zoveel nummers streamen dat we de achteruitlopende verkoop ruim compenseren. Ook belangrijk om te vermelden is dat de onderzoekers van de EC hebben gekeken naar de periode 2012-2013. Spotify is sinds dit onderzoek flink gegroeid en vandaag de dag zijn er in Nederland ruim zes miljoen gebruikers. De cijfers zullen er op dit moment alleen maar positiever uitzien.
Het illegaal downloaden neemt dus af sinds de opkomst van streamingdiensten, maar blijft dit zo in de toekomst? Naast Netflix en Spotify zijn bijvoorbeeld HBO, Videoland, Ziggo GO, Amazon, Soundcloud en Pandora maar een kleine greep uit het enorme aantal streamingdiensten. Hoe meer aanbieders er zijn des te beter het aanbod zal je op het eerste gezicht misschien denken. Maar zou je ook bij al deze streamingdiensten een abonnement afsluiten?
Het antwoord van jou en mij op deze vraag is waarschijnlijk nee. Dit betekent dat wij geen toegang hebben tot alles wat we willen kijken of luisteren. Daarom zijn we geneigd om series, films en muziek die buiten onze streamingdienst vallen toch te downloaden. Game of Thrones, een publieksfavoriet, is in Nederland alleen beschikbaar voor Ziggoklanten met een bepaald abonnement. De rest van Nederland die wekelijks op de hoogte wil blijven van deze serie moet zich wenden tot piraterij. Het gevaar zit hem niet in het concept van de streamingdienst maar in de grote hoeveelheid streamingdiensten.
Een oplossing voor piraterij moet van twee kanten komen. De deelmaatschappij is een goede start, maar de talloze aanbieders met nu nog een te beperkt aanbod moeten zich wel blijven ontwikkelen. Zij moeten zich verbinden tot één toegankelijk platform met een breed aanbod. Dan brengen zij de piraat in ons minder in verleiding tot illegaal downloaden. Wij als consument moeten aan de andere kant onze Nederlandse gierigheid opzijzetten en niet moeilijk doen over die paar euro extra per maand. Blijven we piraat of maken we schoon schip?
*) Streamen (streaming media) is een techniek waarbij een audio- of videobestand via een netwerk direct beluisterd of bekeken kan worden, zonder dat dit bestand hiervoor eerst gedownload moet worden.
Jurriaan Puijpe
