‘Doe jij ook aan belastingontwijking?’ Een vraag die je niet snel zal verwachten, maar die van groot belang is voor de deeleconomie. Door gebruik te maken van de voordelen van de deeleconomie zou Nederland bakken met geld mislopen doordat er geen belasting wordt betaald. Neem jij deel aan deze economie? Dan lijkt er een grote kans dat ook jij bezig bent met belasting ontwijken. Of zit het toch iets anders in elkaar?
De deeleconomie is ‘booming’, het belastingstelsel: niet zo. De digitalisering van de economie brengt vele fiscale uitdagingen met zich mee. Eén van die uitdagingen is het beheersen van deze deeleconomie. Maar het belastingstelsel ontwikkelt zich veel te traag in vergelijking met de economische en technologische omgeving. Toenemend gebruik van nieuwe technologieën en het groeiende belang van diensten zorgen ervoor dat het stelsel de ontwikkelingen niet kan bijhouden. Deze nieuwe laag in de economie is er een waar de Belastingdienst zich geen raad mee weet.
Er werd altijd alleen maar gekeken naar de belastbaarheid van de platformen zelf, maar de gebruiker ervan is vaak net zo goed belastingplichtig. De belangrijkste vraag binnen de deeleconomie is dan ook wanneer de consument nu eigenlijk producent wordt en daarmee belastingplichtig? De meeste gebruikers weten namelijk niet dat ze belasting moeten betalen.
Bij de platformen is het vaak onduidelijk of het gaat om ‘delen’ of dat er commerciële diensten worden aangeboden. Moet je belasting betalen over de verhuur van je auto via Snappcar? Moet de vader die via Peerby twee keer per jaar met winst gereedschap verkoopt worden aangemerkt als ondernemer? En wat als dat veel vaker gebeurt?
Art. 1 Wet Omzetbelasting (Hierna: Wet OB) stelt dat enkel handelende ondernemers belastingplichtig zijn voor de btw. Ofwel, iedereen die een bedrijf zelfstandig uitoefent. In art. 25 Wet OB is echter een uitzondering opgenomen voor de kleine ondernemer. Volgens dit artikel worden incidentele prestaties binnen de deeleconomie alleen aan btw-heffing onderworpen indien de prestatie het drempelbedrag overschrijdt. Voor hen geldt dat zij geen dan wel minder btw betalen. Platformgebruikers binnen de deeleconomie proberen dan ook het maximale te behalen, maar wel onder deze grens te blijven. Op deze manier proberen zij te voorkomen dat zij belasting moeten betalen.
Zolang je dus incidenteel verhuurt en onder de grens van art. 25 Wet OB blijft zit je bij de meeste platformen wel goed. Maar, vanaf het moment dat je dit commercieel gaat doen en er veel winst over maakt, gaat dit artikel niet meer op. Dan moet je zowel btw afdragen over je inkomsten en de verhuurinkomsten opgeven bij de Belastingdienst.
Het toepassen van de regeling van art. 25 Wet OB is niet zo makkelijk als het lijkt. Het probleem met het belastingstelsel is dat oude regels op een nieuw systeem worden toegepast.[i] Dit maakt het stelsel zo onduidelijk dat zelfs de Belastingdienst niet weet wat het ermee moet. Dit systeem voor de inkomstenbelasting is helemaal niet gericht op de nieuwe vormen van diensten. Voor een groot deel van de gebruikers is het compleet onduidelijk of ze wel onder de regeling van art. 25 Wet OB vallen en of ze nou wel of geen belasting dienen te betalen. Van bewuste ontduiking of ontwijking is in de meeste gevallen dan ook geen sprake.
Er is één deelplatform waar daar wel sprake van is en dat is Airbnb. Iedereen die zijn koopwoning verhuurt is verplicht over 70 procent van de inkomsten belasting te betalen. Maar, vanwege de privacy van aanbieders verstrekken de meeste platformen geen gegevens aan de Belastingdienst. Hierdoor maakt niemand zich druk om zijn of haar fiscale plicht. Zo ook AirBnb niet.[i] Zij ontduiken de belasting door deze inkomsten niet op te geven.
Daarnaast gebruiken de vastgoedexploitanten nog een administratief trucje om de belasting te ontwijken. De regeling voor koopwoningen geldt namelijk niet als je maar een kamer of deel van je woning verhuurt. Verder staat er op het verhuren van je huis een maximum van 60 dagen per jaar, maar ook dit geldt meestal niet voor kamers. Verhuurbedrijven passen massaal hun advertenties aan naar ‘kamer’. Deze kamers opgeteld worden gelijk geprijsd als de woningen in hun geheel die ervoor op Airbnb stonden. Om zo de regels en de belastingplicht te omzeilen. In 2017 is dit massaal gebeurd. Op deze manier genieten zij wel de inkomsten, maar dragen ze niet de lasten.
Door je huis te verhuren via een deelplatform kan je dus bezig zijn met belastingontwijking of zelfs ontduiking. Maar wees gerust, als je een paar keer per jaar een kamer of product verhuurt via een van de platformen is er niks aan de hand. Op dit moment controleert de Belastingdienst hier nauwelijks op, maar de overheid is hard bezig dit probleem zo snel mogelijk uit de weg te ruimen. Maak het vooral niet te bont, want de Belastingdienst slaapt niet.
Imke Smits
