Expert aan het woord: dr. Tim Jelfs

Zes vragen en zes duidelijke antwoorden van Tim Jelfs over de aanstaande verkiezingen in de VS

Lees verder

Tim Jelfs: “Ik ben universitair docent American Studies aan de RUG. Ik woon sinds 2011 in Nederland, ben geboren in Engeland en heb daar ook geruime tijd gestudeerd. Het doceren van American Studies in Groningen heeft me een interessant perspectief geboden, niet alleen op de Verenigde Staten en haar cultuur, maar ook op de Nederlandse opvattingen over de Verenigde Staten. Eerlijk gezegd is hier in Nederland duidelijk sprake van een haat-liefdeverhouding met betrekking tot de Verenigde Staten. Mijn Nederlandse studenten lijken zowel gefascineerd als geschokt door de gebeurtenissen in het heden en verleden in de Verenigde Staten.”

This article is also available in English. Click on “ENGLISH VERSION” to read it in English!
ENGLISH VERSION

Trump krijgt niet alleen weerstand van de Democraten, maar ook van zijn ‘eigen’ republikeinse partij. Zo pleitte de republikein John Kasich zelfs dat men op Joe Biden moest stemmen. Hij stelde dat “zijn ‘partij verantwoordelijkheid’ niet boven de verantwoordelijkheid voor zijn land gaat.” In hoeverre schaadt het Trump om te worden herkozen, dat er ook onvrede heerst bij zijn eigen partij?
“Het is juist dat er enkele prominente ‘tegen Trump’-republikeinen zijn die de huidige president niet steunen en in Joe Biden een democratische kandidaat hebben gevonden waar ze achter kunnen staan. Maar ik denk niet dat dit Trump per se schaadt, want er waren ook enkele van deze Republikeinen in 2016. Feit is dat mensen zowel voor als tegen Trump, al weten hoe hij is en waar hij voor staat en dit ook al een tijdje weten. Hij is een sterk polariserend figuur, wat betekent dat hij zowel over een zeer loyale achterban alsook vastberaden oppositie beschikt. De spraakmakende Republikeinse ‘tegen Trump’-oppositie met mensen zoals Kasich heeft, denk ik, de potentie om de oppositie te versterken of de oppositie verder te legitimeren. Dit heeft tot gevolg dat delen van kiezers die eerder Republikeins zouden hebben gestemd – bijvoorbeeld bepaalde rijke kiezers in de voorsteden – niet meer op Trump stemmen. Maar een deel van dezelfde soort kiezer is reeds bedroefd genoeg over Trumps optreden en genoeg op zijn gemak bij Biden dat ik niet denk dat de opvallende afvalligheid van politici als Kasich een sterke invloed heeft op de verkiezingen. Het zijn opwindende dingen voor de nieuwskanalen om over te praten, maar het is geen bepalende factor voor de komende verkiezingen.”

Trump vaart reeds vier jaar een eigen, niet eerder vertoonde koers, waarin hij radicale besluiten neemt. In hoeverre denkt u dat Amerika er anders uit gaat zien indien Joe Biden president wordt ten opzichte van nog een termijn Trump voor vier jaar?
“Goede vraag. Weet je, de gemakkelijkste fout die je met Trump kunt maken, is te denken dat hij wat de Amerikaanse politiek betreft volledig afwijkend is en dat zijn politiek op de een of andere manier niet overeenstemt met de Amerikaanse politieke cultuur. Je ziet dit verkeerde standpunt weerspiegeld in stellingen die beweren dat Trump zich gedraagt ​​als een “Latijns-Amerikaanse dictator”, enzovoort. Het is echt essentieel om te begrijpen dat Trump in feite aan het surfen is op zeer langlopende stromingen in het Amerikaanse politieke leven: nativisme, xenofobie, economisch nationalisme, white supremacy, enzovoort. De onbeschaamd lompe, vulgaire manier waarop hij die politiek verwoordt, betekent zeker een breuk met wat we misschien van het presidentschap als een politiek ambt gewend zijn. Hij voelt zich volledig op zijn gemak bij het niet respecteren van de normen van dat ambt, tot en met het behandelen van de instellingen van de liberale democratie met openlijke minachting (het aanvallen van the rule of law, meest recentelijk aanmoediging van verkiezingsfraude). Maar er zijn ook belangrijke dingen die onder Trump niet zijn veranderd, ook al is zijn retoriek anders in vergelijking met eerdere presidenten: het grootste deel van de verdeling van de Amerikaanse militaire en imperiale macht over de hele wereld bijvoorbeeld; of enorme (in feite moorddadige) klasse- en raciale ongelijkheden in eigen land. Deze onderwerpen bestonden reeds voor de regeertermijn van Trump en de vraag voor Biden is of hij in staat of bereid is om deze problemen aan te pakken, als hij erin slaagt hem te vervangen. Of het is zelfs de vraag of hij deze structurele problemen erkent als problemen die moeten worden aangepakt. In mijn optiek is de VS niet gebaat bij enkel een verandering in “stijl”. Bovendien is er niets over Joe Biden’s politieke carrière in het verleden of het heden dat suggereert dat hij (of de Democratische Partij, wat dat betreft) waarschijnlijk zelfs maar begint te spreken over deze structurele problemen vanuit de ernst die ze verdienen. Het feit, bijvoorbeeld, dat Biden en zijn partij deelnemen aan deze verkiezingen en weigeren, midden in een wereldwijde pandemie, gezondheidszorg te erkennen als een mensenrecht (en zelfs weigeren om Medicare for All te steunen!), zegt veel over de grenzen van de ambitie van de Democratische Partij om “Trumps Amerika” te veranderen.”

Inmiddels is alom bekend dat Trump onwaarheden verkondigt, ook met betrekking tot het coronavirus. In hoeverre, denkt u, dat de mensen in Amerika nog hun schouders ophalen over de leugens van Trump? Verwacht u dat Joe Biden dit zal exploiteren in de race naar het presidentschap?
“Ik zou zeggen dat het feit dat Trump inmiddels een “bekend karakter” is, een belangrijk element is. Een groot deel van de kiezers weet al dat hij (om een ​​technische term te gebruiken) ‘een bullshitter’ is. Het is zelfs zo dat dit aantoonbaar van vitaal belang is geweest voor zijn buitengewone succes in het moderne Amerikaanse leven! Hij liegt openlijk, brutaal en absurd, maar sinds wanneer was de politiek waar dan ook, laat staan ​​in de Verenigde Staten, slechts een kwestie van waarheid, deugd en morele en ethische consistentie? Trump is niet de eerste leugenaar in de Amerikaanse politiek, hoewel hij misschien wel de meest onbeschaamde is. Ik benadruk nogmaals dat er een verkeerd beeld van de politieke cultuur van de VS heerst als men Trump beschouwt als de enige vervuiler van een verder deugdzame republiek. Zijn tegenstander, Biden, heeft ook een behoorlijk lange lijst van leugens op zijn naam staan! Wat suggereert dat over de politieke cultuur van de VS en de plaats van Trump daarin het misschien niet niet zozeer gaat om het feit  dat hij liegt, maar om de aard en omvang van die leugens en de gevaarlijke en destabiliserende effecten van die leugens op het Amerikaanse leven en de Amerikaanse politieke instellingen. Zo zijn er, ik ben er zeker van, veel kiezers oprecht verontwaardigd over het enorme volume en de schandelijkheid van Trumps leugens en vinden dit een  principiële kwestie. De vraag is: zijn er genoeg van zulke kiezers om op te wegen tegen degenen die het niet alleen niet erg vinden dat hij liegt, of niet geloven dat hij liegt, of (en dit is belangrijk) blij zijn dat hij liegt omdat hij liegt om de dingen te verdedigen die ze belangrijk vinden – alsof hij namens hen zou liegen? Als je eenmaal rekening houdt met deze groepen kiezers en dan kiezers in overweging neemt die helemaal niet gaan stemmen – ofwel omdat ze verhinderd zijn te stemmen door verschillende pogingen die de stemming in de zogenaamd democratische VS al lang actief hebben onderdrukt, of omdat ze het niet nodig vinden om te stemmen omdat het stemmen de afgelopen decennia niet heeft geleid tot significante verandering voor hen – dan denk ik niet dat de leugens van Trump op zichzelf een bepalende factor zullen zijn. Zijn incompetentie ten aanzien van de wereldwijde pandemie is een aparte vraag. Dat is veel kwetsbaarder voor zijn kansen, denk ik, en misschien wel veel belangrijker voor de uitkomst van de verkiezingen dan zijn leugenachtigheid.”

“Een groot deel van de kiezers weet al dat Trump een “bullshitter” is. Het is zelfs zo dat dit aantoonbaar van vitaal belang is geweest voor zijn buitengewone succes in het moderne Amerikaanse leven! Hij liegt openlijk, brutaal en absurd, maar sinds wanneer was de politiek, waar dan ook, laat staan in de VS, slechts een kwestie van waarheid, deugden en morele en ethische consistentie?”

Zowel Barack als Michelle Obama halen hard uit naar president Trump. Ze stellen dat hij nooit een geschikte president is geweest, of ooit zal worden. Daarbovenop beschuldigen ze hem van machtsmisbruik. In welke mate hebben deze uitspraken van de Obama’s invloed op de uitkomst van de verkiezingen? Zijn de Obama’s nog steeds invloedrijk?
“Ik denk niet dat de interventies van de Obama’s de uitkomst van de algemene verkiezingen zullen beïnvloeden, maar ik heb interessante rapporten gelezen over de invloed van Barack Obama bij het overtuigen van enkele van de Democratische genomineerden om uit de voorverkiezingen te stappen en Biden te steunen. Dat was een heel interessant moment in de Democratische race en was ontworpen om de ​​sterke concurrentie van de socialistische kandidaat Bernie Sanders af te weren en tegelijkertijd een bemiddelde conventie te vermijden (waarin het een voorverkiezing te dichtbij zou zijn geweest om meteen te bepalen welke kandidaat de nominatie had gewonnen). Obama blijft dus tot op zekere hoogte invloedrijk binnen de Democratische Partij en heeft de vorm van deze verkiezingen al beïnvloed, als we deze rapporten mogen geloven.”

Joe Biden heeft vroeg aangekondigd dat Kamala Harris zijn vicepresident wordt. Denkt u dat Joe Biden met Kamala als running mate een ander soort kiezer – zoals vrouwen en zwarte bevolking – aanspreekt en hiermee extra stemmen weet te trekken? Of had Biden überhaupt al een voorsprong op deze doelgroep ten opzichte van Trump?
“De selectie van Kamala Harris is weer een van die kwesties waarvan de media ons aanmoedigen om te denken dat ze belangrijk zijn, maar ik denk echt niet dat het veel verschil zal maken. Op het eerste gezicht versterkt Harris de aantrekkingskracht van Biden ten opzichte van de groepen die je noemt. Tegelijkertijd is het echter belangrijk om verder te denken dan simplistische categorieën van geslacht en ras. Harris kan bijvoorbeeld vrouwen van bepaalde klassen (goedbetaalde, goed opgeleide, zeer succesvolle professionals zoals zijzelf) meer aanspreken dan anderen, terwijl haar eerdere ervaring als officier van justitie en procureur-generaal de zaken op interessante manieren compliceert. Ze was tenslotte procureur-generaal in Californië, die, zoals Ruth Wilson Gilmore heeft laten zien in haar geweldige boek Golden Gulag (van belang voor rechtenstudenten, ik ben er zeker van!), een explosie heeft gezien in het gevangenisgebouw en de gevangenispopulaties in de laatste decennia. Dat Harris zichzelf trots noemde als de ‘topagent’ van deze staat, is aangegrepen door critici die haar en haar carrière zien als in strijd met de doelstellingen en prioriteiten van sommige Black Lives Matter-demonstranten. Maar al met al zie ik gewoon niet dat haar aanwezigheid in het speelveld op de een of andere manier zoveel verschil maakt.”

“De gemakkelijkste fout die je met Trump kunt maken is te denken dat hij wat de Amerikaanse politiek betreft volledig afwijkend is en dat zijn politiek op de een of andere manier niet overeenstemt met de Amerikaanse politieke cultuur.”

Nu is er veel commotie over het stemmen over de post vanwege corona. Trump vindt dit fraudegevoelig. De Washington Post stelt dat hier geen enkel bewijs voor is. USPS zou genoeg geld en capaciteit hebben om ‘mail-in ballots’ te ontvangen en te verwerken. Deze discussie maakt de huidige verkiezingen uniek ten opzichte van zijn voorgangers. Zijn er nog meer aspecten die maken dat de huidige verkiezingen anders zijn dan de voorgaande verkiezingen?
“De kwestie van stemmen via mail-in en de USPS en de twijfel die Trump en anderen over het hele proces proberen te zaaien, maken deze aanstaande verkiezingen, midden in de coronapandemie in sommige opzichten uniek. Maar niet in alle opzichten uniek, het is belangrijk om dit toe te voegen. In 1918 waren er tussentijdse verkiezingen, midden in de grieppandemie van dat jaar.

De controverses rond de postdienst zijn in potentie zeer ernstig, en Trump heeft lang geprobeerd twijfel te zaaien over de legitimiteit van verkiezingsprocessen. Hij was een belangrijke voorstander van de “birther”-beweging die zich tegen Obama verzette op de verdenking dat hij geen “geboren burger” van de VS was en daarom niet in aanmerking kwam voor het presidentschap. Hij probeerde ook uit te leggen dat Hillary Clinton in 2016 meer van de populaire stemmen won dan hij als gevolg van kiezersfraude. Als gevolg hiervan is er een enorm potentieel voor chaos, ongeacht de uitkomst – en vergeet niet dat toen Trump in 2016 won, veel van zijn liberale tegenstanders de uitkomst als onwettig wilden afschilderen op basis van Russische interventie bij de verkiezingen. Het zal dus op zijn zachtst gezegd interessant zijn om te zien wat er gebeurt. Maar ik zou niet zeggen dat de mogelijkheid dat de uitkomst wordt vertroebeld door twijfels over de legitimiteit ervan, deze verkiezing ook “uniek” zal maken. Recentelijk in 2000, bijvoorbeeld, was er een omstreden verkiezing waarvan de uitkomst uiteindelijk (en verre van democratisch) werd beslist door de conservatieve meerderheid in het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten. En in een land dat eerder een burgeroorlog heeft meegemaakt, is het eerlijk om te zeggen dat de dingen duidelijk veel erger kunnen worden dan ze nu lijken. Helaas heb ik niet de hoop dat ze veel beter zullen worden, wat er ook gebeurt in november.

Gezien de langetermijnbelemmeringen die veel Amerikanen in de weg staan ​​om zelfs hun stemrecht uit te oefenen (bijv. Strenge ID-wetten en beperkte stemhokjes in armere gebieden), gezien het grote aantal stemgerechtigde kiezers dat ervoor kiest om niet te stemmen (bijv. hebben alle vertrouwen in het systeem verloren, of ze leven niet in een swing-state (een zgn. strijdstaat waar geen van de kandidaten een voorsprong heeft) of wonen niet in een gemanipuleerd kiesdistrict en gezien de niet-representatieve, anti-majoritaire kenmerken van het Amerikaanse politieke systeem (bijv. het kiescollege, de verdeling van de Senaat zetels), is er geen enkele garantie dat de uitkomst in november de ‘wil van het volk’ zal vertegenwoordigen of als zodanig zal worden beschouwd. Dat betekent problemen voor elke zelfbenoemde democratie, zou ik zeggen, maar al die dingen die ik zojuist noemde, waren ook van vóór Trump en zijn verdere uitholling van het vertrouwen in het kiesstelsel. Dit zijn diepe problemen die de regering-Trump nog erger maakt! Maar hier is een laatste gedachte: een manier waarop de verkiezingen uniek zullen zijn, is dat degene die wint, de oudste president is die ooit is gekozen! Dat lijkt op de een of andere manier gepast voor een vergrijzende republiek met een slechte gezondheidstoestand die momenteel alleen in staat is om nostalgisch terug te kijken naar het verleden in plaats van op te staan ​​om de uitdagingen van de toekomst het hoofd te bieden.”

Annemiek van ‘t Hof

Marijn Geurts

Video
Delen

Uw naam

E-mail

Naam ontvanger

E-mail adres ontvanger

Uw bericht

Verstuur

Share

E-mail

Facebook

LinkedIn

Contact

Verstuur

Aanmelden

Meld aan