Het was een van de grootste politieke tegenstanders die president Poetin heeft gekend, steun betuigen was strafbaar en bloemen leggen kon je een gevangenisstraf opleveren. Aleksej Navalny was een Russische politicus, advocaat en anti-corruptie activist. Hij werd geboren op 4 juni 1976 in Butyn, een stad in de Russische regio Oblast Moskou. Navalny werd bekend vanwege zijn activisme tegen corruptie binnen de Russische overheid en kritiek op president Vladimir Poetin en zijn regering.
Back
Rusland: een politiek spel met grote gevolgen
- 3 Apr 2024
- No comments
Navalny’s achtergrond
Navalny begon zijn politieke carrière als lid van de liberale Yabloko-partij en werd later een prominente oppositieleider. Hij gebruikte sociale media en blogplatformen om corruptie en machtsmisbruik aan de kaak te stellen, wat hem veel bekendheid opleverde. Naast zijn activisme richtte Navalny de Anti-Corruption Foundation (FBK) op. Een organisatie die onderzoek doet naar corruptie in Rusland en corruptiebestrijdingsactiviteiten onderneemt. Hij werd herhaaldelijk gearresteerd en veroordeeld voor zijn politieke activiteiten en beschuldigingen van fraude die hij als politiek gemotiveerd beschouwde. (1)
In augustus 2020 werd Navalny ernstig vergiftigd met een zenuwgif genaamd novitsjok. Hij stelde dat de Russische regering betrokken was bij de vergifteging. Hij werd naar Duitsland overgebracht voor medische behandeling en herstelde uiteindelijk. Zijn vergiftiging leidde tot internationale verontwaardiging en riep vragen op over de betrokkenheid van de Russische autoriteiten.
Politiek proces
Navalny keerde in januari 2021 terug naar Rusland, waar hij onmiddellijk na zijn aankomst werd gearresteerd. Zijn detentie leidde tot massale protesten in heel Rusland. In februari 2021 werd hij veroordeeld tot meer dan tweeënhalf jaar gevangenisstraf wegens schending van de voorwaarden van een eerdere voorwaardelijke straf, een beslissing die door velen werd gezien als politiek gemotiveerd. Nu, drie jaar na zijn veroordeling, is Navalny op 16 februari 2024 overleden in een strafkolonie in het Russische poolgebied waar hij zijn straf uitzat.
Natuurlijke dood of moord?
Op de overlijdensakte van Navalny staat dat hij is overleden aan een natuurlijke dood. Dit wordt door velen in twijfel getrokken. De reden waarom Navalny volgens aanhangers zou zijn vermoord, is omdat hij in aanmerking kwam voor een gevangenenruil. Navalny Maria Pevtsjich, onderzoeksjournalist en bondgenoot van Navalny bracht dit naar buiten in een video waarin duidelijk werd dat Navalny samen met 2 andere Amerikaanse gevangenen zou worden geruild voor een Russische geheim agent. Er werd 2 jaar lang achter de schermen gewerkt aan een gevangenenruil. (2) Dat Poetin hiervan op de hoogte was liet hij doorschemeren in een interview op 6 februari met de omstreden Amerikaanse journalist Tucker Carlson. Volgens Pevtsjich was deze ruil waarin Navalny voor in aanmerking kwam op 15 februari afgrond. Het zou een kwestie van dagen geweest zijn voordat de daadwerkelijke ruil plaatsgevonden zou hebben. (3)
In deze specifieke zaak wordt het onderzoek naar de doodsoorzaak van Navalny bemoeilijkt door de Russische overheid. Deze heeft het lichaam van Navalny een week lang bewaard, vermoedelijk om eventuele sporen van vergiftiging uit te kunnen wissen. Dit blijven natuurlijk allemaal geruchten die verkondigd worden door de oppositiepartij(en). Zonder onafhankelijke observatie valt er niks te bewijzen. Zelfs wanneer dit wel bewezen zou worden, is nog maar de vraag wat er dan mee gedaan of gewonnen zou kunnen worden.
Raad van Europa
Dat de ‘speciale operatie’ van Rusland tegen Oekraïne gevolgen binnen de Raad van Europa zou hebben werd al snel duidelijk. Het spreekt haast voor zich dat het Comité van Ministers van de 46 lidstaten een dag na de Russische inval in Oekraïne op 24 februari 2022 na een gedachtewisseling met de Parlementaire Assemblée besloot om het Russische lidmaatschap te schorsen. Na de escalatie van de militaire activiteiten in de weken daarna, besliste de Assemblée op 15 maart 2022 dat Rusland geen lidstaat van de Raad van Europa kon blijven. (4)
Diezelfde dag informeerde de regering van de Russische Federatie de secretaris-generaal over het terugtreden van Rusland uit de Raad van Europa en over het voornemen het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens op te zeggen. De volgende dag, 16 maart 2022, nam het Comité van Ministers op grond van art. 8 Statuut van de Raad van Europa het besluit dat de Russische Federatie niet langer lid van de Raad van Europa was. Een week later besloten het Comité en het plenum van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, dat Rusland vanaf 16 september 2022 niet langer contractspartij van het EVRM is.
Toekomst
Hoe het nu verder zal gaan met Rusland en wat de gevolgen zullen zijn zal de toekomst moeten uitwijzen. Het lijkt erop dat Europa huiverig is om verder te gaan dan het ‘slechts’ ondersteunen van Oekraïne met gevechtsvoertuigen, wapens en munitie. Op het moment van schrijven heeft de Franse president Emmanuel Macron na afloop van een Europese top over steun aan Oekraïne gesteld dat ‘het sturen van troepen naar Oekraïne niet mag worden uitgesloten.’ (5) Echter lijkt hij hierin voorlopig alleen te staan. Hij hoeft bij deze uitspraak tot nu toe geen steun te verwachten van bondgenoten. (6)
De uitvaart van Navalny heeft op vrijdag 1 maart 2024 plaatsgevonden in Moskou. (7) Joelia Navalnaja (de vrouw van Navanly) wil in zijn plaats doorgaan met zijn werkzaamheden en vraagt in een video om naast haar te blijven staan. Zij zal hoogstwaarschijnlijk de anti-corruptie-organisatie FBK voortzetten. De verkiezingen zijn inmiddels geweest en Poetin heeft wederom gewonnen, wat betekent dat Poetin voorlopig nog wel aan de macht blijft.
Redacteur
Maarten Hulsegge
1. https://nos.nl/l/2510292
2. https://nos.nl/artikel/2510462-navalny-vermoord-omdat-hij-kandidaat-was-voor-gevangenenruil
3. https://tuckercarlson.com/the-vladimir-putin-interview/
4. https://www.njb.nl/blogs/rusland-uit-de-raad-van-europa/
5. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/02/27/westerse-troepen-in-oekraine-waarom-komt-emmanuel-macron-met-di/
6. https://nos.nl/artikel/2509599-joelia-navalnaja-wil-werk-van-haar-man-voortzetten-maar-haar-taak-is-niet-makkelijk
7. https://nos.nl/artikel/2510698-aleksej-navalny-wordt-vrijdag-in-moskou-begraven
There are no comments yet