Protesterende boeren: 'de maat is vol'

Uitspraak Raad van State

Op 29 mei 2019 oordeelde de RvS dat het Programma Aanpak Stikstof (hierna: PAS) niet langer als basis voor toestemmingen van activiteiten mag worden gebruikt. Dit komt doordat het PAS niet langer voldoet aan de eisen zoals opgesteld door het Hof van Justitie.[6] Onder het PAS was het mogelijk om vooraf toestemming te geven voor stikstof uitstotende activiteiten. Hiermee werd dus vooruitgelopen op de positieve effecten van de PAS-maatregelen, maar dit is verleden tijd.

Concreet betekent dit voor boeren dat er alsnog vergunningen aangevraagd moeten worden voor het beweiden en bemesten hun land. Onder het PAS was dit niet nodig vanwege de vrijstelling die werd verleend door de provincie. Nu de RvS het PAS onverbindend heeft verklaard, moeten vergunningen voor die activiteiten alsnog worden aangevraagd. Ook is er na de uitspraak van de RvS een halt geroepen aan de bouw van Lelystad Airport en verbreding van verschillende snelwegen.[7]

“Ruim 10.000 boeren en 2200 tractoren zijn uitgerukt.”

Demonstratierecht

Het beeld van tractoren op de weg richting Den Haag was een zichtbare uitoefening van het recht van demonstratie, verankerd in artikel 9 van de Grondwet. Het is een klassiek grondrecht dat bedoeld is om de vrijheid van de individuele burger te waarborgen en inmenging van de overheid op dit vlak te voorkomen. Het recht op demonstratie houdt in dat eenieder recht heeft om in het openbaar bij elkaar te komen, bijvoorbeeld voor een vergadering of een demonstratie. Dit recht mag enkel worden beperkt voor zover noodzakelijk en enkel door de gronden die in het tweede lid van artikel 9 Grondwet zijn opgesomd: ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.

Protesterende boeren

Van heinde en verre kwamen zo’n 10.000 boeren op 1 oktober naar Den Haag om te protesteren. De burgemeester van Den Haag had toestemming gegeven voor 75 tractoren op het malieveld, maar de boeren kwamen in zulke grote getalen dat er uiteindelijk 2200 tractoren zijn toegelaten. Dit is niet de enige plek waar er geprotesteerd werd, ook het strand en het centrum van Den Haag stond vol met tractoren. ’s Middags kwam minister Schouten naar het Malieveld om naar de boeren te luisteren. Zij verzekerde de bezorgde boeren ervan zich hard te willen maken voor meer waardering van boeren vanuit de samenleving, overheid en politiek.[8] Tot slot stelde ze: ‘Zolang ik minister ben, komt er geen halvering van de veestapel.’

Minister Schouten: ‘zolang ik minister ben, komt er geen halvering van de veestapel.’