Afgelopen november heeft techgigant Sony zijn volgende generatie gameconsole gelanceerd: de Playstation 5. Door extreme schaarste als gevolg van de coronapandemie was al bekend dat het gros van de liefhebbers achter het net zouden vissen. Webwinkel Coolblue meldde dat er slechts 1 Playstation beschikbaar zou zijn op de 1000 geïnteresseerden.[1] Ook Bol.com heeft een lading consoles kunnen aanbieden, maar dat verliep niet helemaal vlekkeloos. Op 4 december heeft Bol, na het aanbieden van een lading PlayStations, een deel van de bestellingen eenzijdig geannuleerd wegens een tekort aan voorraad, waaronder mijn eigen bestelling. Naast de grote teleurstelling, kwam ook mijn rechtsgevoel naar boven: door de omstandigheden van het geval was er mijns inziens een rechtsgeldige overeenkomst tot stand gekomen en is het eenzijdig annuleren hier niet op zijn plaats.
Back
Playstation 5 besteld: overeenkomst of niet?
- In Casu Blog
- 18 Dec 2020
- No comments
Overeenkomsten in een notendop
Even een opfrisbeurt wat betreft overeenkomsten: een overeenkomst komt ingevolge artikel 6:217 BW tot stand door aanbod en aanvaarding. Beide voorwaarden behoeven een op de wil gebaseerde verklaring. Voorts is van belang dat een aanbod of aanvaarding slechts geldig is, indien de wil en verklaring – van zowel het aanbod als de aanvaarding afzonderlijk – in overeenstemming zijn met elkaar.[2] Toespitsend op de Playstation-casus betekent het dat Bol.com een aanbod heeft gedaan, namelijk het verkopen een x-aantal Playstations tegen een bepaalde prijs, en dat ik (en vele anderen) dit aanbod hebben aanvaard. In het geval van Bol.com had de webwinkel de wil om een bepaalde hoeveelheid Playstations te verkopen en hebben deze wil ook verklaard door deze hoeveelheid aan bestellingen aan te nemen.
Bestelbevestiging: moment van sluiten van overeenkomst?
Pas op het moment dat Bol.com de aanvaarding van het aanbod bevestigd heeft, is de koopovereenkomst een feit. Het is dan ook van belang om te weten of er überhaupt een rechtsgeldige overeenkomst is gesloten. Uit het arrest Leen Bakker volgt dat een orderbevestiging normaliter geen bevestiging van de aanvaarding betreft. Het gaat in dit geval puur om een geautomatiseerd bericht dat enkel de ontvangst van de bestelling aangeeft.[3] De overeenkomst is in beginsel dan ook niet gesloten door het ontvangen van een automatische orderbevestiging. Opmerkelijk aan dit geval is dat erin de mail van Bol.com betreffende de verkoop van de Playstations uitdrukkelijk het volgende stond: “Als je een bestelbevestiging in je e-mail inbox hebt ontvangen, dan heb je succesvol een bestelling kunnen plaatsen.” Dit zou kunnen impliceren dat je er als consument wellicht toch op mag vertrouwen dat de bestelbevestiging het moment vormt dat de overeenkomst is gesloten.[4] De webshop geeft het immers zelf aan.
“Als je een bestelbevestiging in je e-mail inbox hebt ontvangen, dan heb je succesvol een bestelling kunnen plaatsen.”
Annulering na 7 uur
Niet geheel onbelangrijk is het feit dat de bestellingen pas na 7 uur werden geannuleerd. Dit zou kunnen betekenen dat Bol.com op het moment van verkopen de eigenlijke wil had om de opgenomen bestellingen ook daadwerkelijk te leveren. Zelfs als dat niet het geval zou zijn en er dus een discrepantie bestond tussen de wil en verklaring van Bol.com, dan nog zou de klant eventueel een beroep kunnen doen op het gerechtvaardigd vertrouwen.[5] Onder de gegeven omstandigheden had de consument geen reden om te twijfelen aan de juistheid van het aanbod.
Reactie Bol.com over het recht om te annuleren
Teleurgestelde gamers hebben op Twitter massaal hun ongenoegen geuit jegens Bol.com. In plaats van de bestellingen te annuleren, had de webwinkel er volgens hen ook voor kunnen kiezen om de ongelukkigen op een wachtlijst te zetten zodat ze bij de volgende lading Playstations vooraan in de rij zouden staan. Het Twitter-account FSclprs heeft Bol.com in een aangetekende brief gevraagd of de webwinkel met een passendere oplossing zou kunnen komen voor de gedupeerde gamers. Tot op heden is Bol.com niet met een alternatief gekomen.
In andere tweets stelt Bol.com dat zij in hun recht staat om bestellingen te annuleren, omdat het hier zou gaan om een ‘kennelijke fout’. In dergelijke gevallen is Bol.com volgens zijn algemene voorwaarden niet gebonden aan de overeenkomst. In het geval ging het erom dat de voorraad niet toereikend was aan het aantal bestellingen. Was dit wel aan te rekenen als een fout? Of heeft Bol.com zijn eigen voorraad simpelweg overschat? De initiële wil was namelijk gericht om alles te leveren.[6]
Uiteindelijk is het begrijpelijk dat Bol.com niet iets kan leveren wat niet voorradig is. Maar dit zou – bij een geldige overeenkomst – betekenen dat Bol.com in gebreke is. De opties zouden in dit geval zijn: ontbinden door consument of een schadevergoeding.[7] Het is maar de vraag of hier überhaupt schade is geleden, want wat zou de schade dan moeten omvatten?[8] Speelt het feit mee dat het hier gaat om een schaars product en dat de marktwaarde momenteel het dubbele van de adviesprijs bedraagt?
Nog niet uitgespeeld
Het is afwachten wat de reactie van Bol.com zal zijn op de brief van FSclprs. Bol.com heeft aangegeven dat ze de kwestie intern aan het bespreken zijn, waardoor teleurgestelde klanten inclusief ikzelf voorzichtig optimistisch kunnen wezen. Afgezien van wat Bol.com gaat doen, was er mijns inziens al sprake van een geldige overeenkomst, waardoor het recht om te annuleren hier niet op zou kunnen gaan. Wie er uiteindelijk gelijk heeft? Daarover mag de rechter oordelen.
Door: Soner Korucu