Back
Lekker rebels met Viktor Orbán
- In Casu Blog
- 28 Dec 2018
- No comments
Objectiviteit ver te zoeken
Orbán heeft met de mediawet uit 2011 een mediawaakhond in het leven geroepen. De leden hiervan zijn benoemd door het Hongaars parlement, waar Fidesz een tweederdemeerderheid heeft. Deze waakhond controleert of de media wel ‘objectief’ berichten. Objectief betekent hier ‘conform de mening van de regering.’ Nadat de grootste onafhankelijke krant van Hongarije schandalen binnen Fidesz aan het licht bracht, werd deze krant geschorst en vervolgens verkocht aan een Orbángezind bedrijf.[2] Dit is een tekenend voorbeeld van de gang van zaken in Hongarije.
Naast het inperken van de persvrijheid heeft Orbán onder andere met een grondwetswijziging die de pensioensleeftijd voor rechters van 70 jaar naar 62 jaar bracht de rechtstaat ondermijnd volgens het Europees Parlement. Gepensioneerde rechters werden vervolgens vervangen door regeringsgezinde rechters. Ook is de grondwet zo gewijzigd, dat er grote beperkingen zijn gekomen op politieke mediacampagnes. Sommige van de controversiële hervormingen zijn door druk van het Europees Parlement of de Europese Commissie in de afgelopen jaren weer teruggedraaid. Ondertussen is de partij van Viktor Orbán echter ook gewoon doorgegaan met het uithollen van de democratische rechtstaat.[3]
Unanimiteitseis als obstakel
Nadat het Europees Parlement de artikel 7-procedure in gang heeft gezet, is er een meerderheid van 22 landen nodig om die procedure ook daadwerkelijk te starten. De procedure kan het intrekken van het stemrecht in de Europese Raad en de ontzegging van de toegang tot de interne markt inhouden. Dit zijn duidelijk geen halve maatregelen, maar voor het instellen van deze maatregelen is er wel unanimiteit onder de lidstaten vereist.
Deze unanimiteitseis wordt een probleem. In de laatste jaren is ook de Poolse regering bezig de rechtstaat te ondermijnen. Hiervoor heeft de Europese Commissie al eens een artikel 7-procedure gestart. Zowel Hongarije als Polen krijgen alleen geen unaniem oordeel van de lidstaten voor de kiezen, want beide landen hebben al toegezegd hun lotgenoot te steunen. Dit terwijl beide landen duidelijk Europese regelgeving aan hun laars lappen. Zo staat er in de Criteria van Kopenhagen dat een land dat in aanmerking komt voor een lidmaatschap van de Europese Unie in ieder geval de democratische principes moet respecteren, de mensenrechten en de rechten van minderheden moet respecteren en het Europees recht moet overnemen en toepassen in eigen land. Polen en Hongarije hebben meermaals laten zien hier niet aan te voldoen.
De unanimiteitseis geldt onder andere met betrekking tot de justitie en binnenlandse zaken van een land. Dit zijn afzonderlijke pijlers, opgenomen in het Verdrag van Maastricht in 1992. Handig om te weten is dat die unanimiteitseis destijds gold voor slechts 12 landen. Inmiddels zijn dat er 28. De kans dat er nu een unaniem oordeel komt is daarmee stukken kleiner dan de kans dat dit in 1992 zou gebeuren.
“Nadat de grootste onafhankelijke krant van Hongarije schandalen binnen Fidesz aan het licht bracht, werd deze krant geschorst en vervolgens verkocht aan een Orbángezind bedrijf.”
Willen ze wel een lidmaatschap?
Veel mensen zien de Europese Unie als een verband dat ‘too big to fail’ is, en dat is het waarschijnlijk ook. Wellicht is de Unie alleen ook te groot om effectief te handhaven. Gevallen zoals Polen en Hongarije zijn voorzienbaar. Dergelijke landen hebben duidelijk maar één bondgenoot nodig binnen de Europese Unie om zich staande te houden tegen verschillende zware maatregelen.
Natuurlijk staan deze landen tijdens een artikel 7-procedure onder hoge druk.
Dit brengt mee dat politieke relaties, maar ook handelsrelaties hieronder lijden. Het feit dat beide landen het zo ver hebben laten komen duidt er echter op dat ze dit haast voor lief nemen. De regeringen van Polen en Hongarije maken al tijden geen geheim van hun afkeer tegen Europese bemoeienis. Mogelijk beslissen ze op een dag om de Europese Unie te verlaten, of misschien varen de landen na nieuwe verkiezingen wel een andere koers. Voor nu is de politieke druk vanuit Europa in ieder geval een goed signaal, maar ooit moeten we toch hardere resultaten gaan zien.
Door: Gertjan Prinsen
[1] J. Chaudron, ‘Hoe kan Brussel een vuist maken tegen Polen en Hongarije?’ Trouw 20 september 2018.
[2] O. Jones, ‘Hungary’s war on democracy is a war on democracy everywhere’, The Guardian 6 april 2018.
[3] Hongaarse democratie en rechtstaat onder druk (te vinden op europa-nu.nl)
There are no comments yet