Een spannende wedstrijd, zingende supporters, spandoeken, je favoriete club aanmoedigen en hopelijk een gunstige eindstand, dat is het beeld wat bij een voetbalwedstrijd hoort. Inmiddels is dit beeld misschien wel overschaduwd door politie te paard, ME busjes, vuurwerk en hordes (agressieve) supporters. Geweld en rellen rond voetbal is helaas iets wat zich al meerdere jaren voor doet. Alleen lijkt het afgelopen jaren erger geworden, is dit ook zo? En hoe wordt hiertegen opgetreden?
Back
Is de uitspraak ‘een beetje rellen hoort erbij’ verleden tijd?
- In Casu Blog
- 30 Mar 2023
- No comments
Fanatieke fans
Nederland is land waar voetbal als nationale sport erg hoog staat. Veel mensen hebben hun favoriete club hoog staan elk weekend worden de (eredivisie-)wedstrijden door veel mensen fanatiek gevolgd. Vaak bevindt zich binnen al deze supporters ook de fanatieke aanhang, ook wel ultra’s genoemd. Het doel van deze groepen is over het algemeen het bevorderen van de sfeer in het stadion, fanatiek liederen zingen en spandoeken maken ter ere van de wedstrijd. Alleen steeds vaker uit dit fanatisme zich ook in geweld, vechten, vuurwerk gooien en hierbij ook uitingen van geweld tegen politie en andere hulpverleners. Bij dit soort uitingen van geweld praten we vaker over hooligans. Er werd wel eens gezegd dat een beetje rellen bij voetbal hoort. Maar is dit echt zo? Het kan toch niet zo zijn dat deze uitingen van geweld geaccepteerd worden omdat het ‘erbij hoort’.
Meer en erger
Zo wordt het inmiddels niet meer gezien, mede ook doordat de vergrijpen steeds erger en vooral ook meer worden. Vooral na corona is er in vergelijking tot de jaren daarvoor een stijging te zien. In juli 2022 werd er bericht dat in 2022 tot zover al 155 voetbal gerelateerde dossiers waren, terwijl dat erin heel 2019 157 dossiers waren. Naast een toename over het geheel, zien we ook een specifieke toename in de ernst van het gebruikte geweld. Problematisch, omdat dit geweld zich uit tegen hulpverleners die zich inzetten voor onze veiligheid. Jan Brouwer, hoogleraar recht en samenleving aan de Rijksuniversiteit Groningen, die onderzoek doet naar voetbalgeweld is van mening dat dit samenhangt met de hiërarchie binnen de supportersgroepen. Door de veranderingen in de coronatijd, zijn er veel ‘oude’ supporters weggegaan en veel nieuwe jongeren bijgekomen. Door het verdwijnen van de oudere supporters konden de nieuwe jongeren niet goed verteld werd wat wel en niet hoort.1
Wie mag wat beslissen?
De KNVB is de organisatie die een stadionverbod kan opleggen. Dit gebeurt naar aanleiding van een melding van een betaalde voetbalorganisatie, het openbaar ministerie (OM) of naar aanleiding van de KNVB zelf.2 Daarnaast is de driehoek binnen de gemeente enorm van belang bij de handhaving tijdens de wedstrijd en het optreden tegen geweld naderhand. De driehoek van een gemeente bestaat uit de burgemeester, een officier van justitie en de politiechef die de leiding heeft binnen die gemeente. De gemeente beslist dan ook of publiek wel of niet welkom is, of dat specifieke supportgroepen worden geweerd. Zo is het bij wedstrijden van Ajax en Feyenoord al jaren het geval dat uitsupporters niet welkom zijn bij elkaar. Inmiddels is er ook een Regiegroep Voetbal en Veiligheid, met als doel onderzoek naar geweld bij voetbal om vanuit daar te kunnen adviseren over de benodigde aanpak bij voetbalgeweld.3
Niet meer welkom
Steeds vaker worden op voorhand of naar aanleiding van een wedstrijd besloten dat uitsupporter niet meer welkom zijn. Preventieve maatregelen ter voorkoming van eventueel geweld. Zo besloot begin dit jaar de burgemeester van Leeuwarden dat bij voetbalclub Cambuur geen uitsupporters meer welkom zijn tijdens het huidige eredivisie seizoen. Een maatregel die niet is toegespitst op een specifieke club, maar geldt voor alle resterende wedstrijden van dit seizoen.4 Een heftige maatregel die naar aanleiding van rellen tijdens een enkele wedstrijd met de voetbalclub SC Heerenveen van toepassing zijn voor alle andere eredivisieclubs.
Een compleet uitverbod voor alle eredivisieclubs is ook iets waar vanuit de politie over gesproken wordt. Het feit dat de politie in grote getalen aanwezig moet zijn bij de wedstrijden om de boel onder controle te houden is natuurlijk iets waar de politie tegenaan loopt, ze zijn namelijk al onderbezet en elk weekend voetbalrellen draagt hier niet aan bij. Iets wat de KNVB natuurlijk liever niet ziet gebeuren en de clubs natuurlijk ook niet. Dus proberen die beide samen met de gemeente voor zoveel mogelijk voorzorgsmaatregelen te zorgen.5
Toch geen verleden tijd?
Of een beetje rellen verleden tijd is, is lastig in te schatten. Je kan het je haast niet voorstellen, of in sommige gevallen wel, maar voor veel mensen hoort de confrontatie met de supporters van de tegenpartij bij het voetballen. KNVB, gemeenten en eredivisieclubs proberen dus met man en macht alles in goede banen te leiden, maar helaas biedt dit nog niet het gewenste resultaat. Ondertussen blijft de gewone supporter en niet te vergeten, de politie de dupe hiervan. Dus helaas kunnen we voor nu zeggen dat rellen er wel bij horen…
Amarins Riemersma